Meclis araştırması önergeleri vardır; okutuyorum: (Önergenin TBMM Başkanlığına veriliş tarihi 24.12.2002- TBMM’de  okunması 26.12.2002)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Kamu kurum ve kuruluşlarında ya da kamu yararına çalışan vakıf, dernek ve benzeri kuruluşlarda hizmetler sırasında yurttaşlardan "bağış" adı altında zorunlu olarak para toplanmaktadır. Bu kurum ve kuruluşlarda çok yaygın olan ve bu uygulamayla büyük miktarlarda bütçe dışı para toplanmakta ve bu paraların kimler tarafından ve hangi amaçlarla kullanıldığı da açıklıkla bilinmemektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 98 inci maddesi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri çerçevesinde, kamu hizmetleri sırasında toplanan bağışların kamu ve kamu yararına çalışan dernek, vakıf gibi kuruluşlardaki yaygınlığı, toplanan paranın ulaştığı rakamlar ile sağlanan bu kaynakların kimler ve hangi amaçlar için harcandığının belirlenebilmesi için Meclis araştırması açılmasını istiyoruz. Gereği için yüce makamlarınıza arz ederiz.
Saygılarımızla.

1- Mehmet Uğur Neşşar (Denizli)
2- Uğur Aksöz (Adana)
3- Tuncay Ercenk (Antalya)
4- Haşim Oral (Denizli)
5- Kemal Sağ (Adana)
6- Feridun Fikret Baloğlu (Antalya)
7- Ufuk Özkan (Manisa)
8- Nail Kamacı (Antalya)
9- Muharrem Eskiyapan (Kayseri)
10- Mustafa Gazalcı (Denizli)
11- Mehmet Yıldırım (Kastamonu)
12- Hüseyin Ekmekçioğlu (Antalya)
13- Selami Yiğit (Kars)
14- Osman Coşkunoğlu (Uşak)
15- Mehmet Kartal (Van)
16- Muharrem Kılıç (Malatya)
17- Mustafa Sayar (Amasya)
18- Sedat Pekel (Balıkesir)
19- Salih Gün (Kocaeli)
20- Tacidar Seyhan (Adana)
21- Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu (Ankara)
22- Mehmet Ziya Yergök (Adana)
23- Hüseyin Bayındır (Kırşehir)
24- Muharrem Doğan (Mardin)
25- Hüseyin Güler (Mersin)
26- Abdulaziz Yazar (Hatay)
27- Şefik Zengin (Mersin)

Gerekçe:
Kamu kurum ve kuruluşları ya da kamu yararına çalışan dernek, vakıf ve benzeri kuruluşlarda son yıllarda çok yaygınlaşan bir uygulamayla, hizmetler sırasında yurttaşlardan bağış adı altında para toplanmakta ve bu uygulamanın, âdeta, rutin uygulama durumuna geldiği görülmektedir. Yurttaşlarımız işlerini gördürmek için zorunlu olarak gittikleri bu kurum ve kuruluşlarda kendilerinden talep edilen paraları istemeseler de, işlerini yaptırmak için yatırmak zorunda kalmaktadırlar. Halbuki, bu gibi hizmetler karşılığı alınması zorunlu olan harç ve ücretlerin neler olduğu bellidir. Yurttaşlarımız bu durum karşısında yakınmalarını çevrelerinde sürekli olarak dile getirmelerine karşın, işlerinin görülmeyeceği kuşkusuyla itiraz edememektedirler. Ayrıca, ekonomik koşulların son derecede ağışlaştığı günümüzde kimi zaman bağış adı altında alınan paraların diğer harç ve hizmet bedellerini de aşacak düzeyde tahsil edilmesi, geçimlerini zor sağlayan yurttaşlarımız için büyük yük oluşturmaktadır. Kaldı ki, tanımı olarak gönüllü olması gereken bir uygulamanın, âdeta, zorunlu biçimde dayatılması, hukuka aykırı olduğu kadar bu uygulama, devletine büyük saygı ve güven duyan yurttaşlarımızın bu duygularının istismarı anlamına da gelmektedir.
Bu uygulamaların kamu kuruluşları ve kamu yararına çalışan dernek, vakıf ve benzeri kuruluşlardaki yaygınlığı ile toplanan paraların miktarının ne olduğu bilinmemekle birlikte çok yaygın olduğu ve çok büyük boyutlara ulaştığı sanılmaktadır. Oluşturulan ve bütçe denetimi dışı olarak kullanılan bu büyük kaynağın kimlerin elinde ve ne amaçlar için harcandığı ve topluma ne yarar sağladığı da belli değildir. Büyük miktarlara ulaşan bu kaynağın temsil giderleri gibi isimler altında çoğu kez keyfî ya da lüks harcamalar için kullanıldığına dair duyumlar bulunmaktadır. Bu uygulamaların sakıncaları açık olduğu gibi, kamu yararı adı altında toplanan büyük kaynakların bütçe denetiminden uzak olması da düşünülemez.

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.
Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır.